Tay nắm cửa chống cháy – Vai trò, cấu tạo và phân loại

Tay nắm cửa chống cháy tuy nhỏ nhưng đóng vai trò sống còn trong việc đảm bảo an toàn khi xảy ra hỏa hoạn. Hãy cùng Sơn Việt tìm hiểu vai trò, cấu tạo, và các loại tay nắm cửa phổ biến.

Tầm quan trọng của tay nắm cửa chống cháy

Định nghĩa

Tay nắm cửa chống cháy là bộ phận được thiết kế để lắp đặt trên cửa chống cháy, cho phép người dùng đóng mở cửa một cách dễ dàng và an toàn. Điểm khác biệt cốt lõi của tay nắm cửa chống cháy nằm ở khả năng duy trì tính toàn vẹn và chức năng ngay cả khi chịu tác động của nhiệt độ cao trong một khoảng thời gian nhất định.

Vai trò của tay nắm cửa chống cháy

Tay nắm cửa chống cháy đóng vai trò quan trọng trong hệ thống cửa chống cháy bởi những lý do sau:

• Đảm bảo khả năng đóng mở cửa: Ngay cả khi các bộ phận khác của cửa bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ cao, tay nắm vẫn phải đảm bảo người dùng có thể đóng hoặc mở cửa để ngăn chặn sự lan rộng của lửa và khói để thoát hiểm an toàn.
• Duy trì tính toàn vẹn của cửa: Tay nắm được làm từ vật liệu chịu nhiệt, không bị nóng chảy hoặc biến dạng quá mức, giúp cửa vẫn giữ được độ kín khít và khả năng ngăn chặn lửa, khói.
• Hỗ trợ thoát hiểm nhanh chóng: Trong các tình huống khẩn cấp, tay nắm phải dễ dàng cầm nắm và thao tác, không bị kẹt hoặc quá nóng, giúp người dùng mở cửa thoát hiểm một cách nhanh nhất

Khác biệt giữa tay nắm cửa chống cháy với tay nắm thường

Sự khác biệt giữa tay nắm cửa chống cháy và tay nắm thường nằm ở vật liệu chế tvà, thiết kế và khả năng chịu nhiệt:

• Vật liệu: Tay nắm thường có thể được làm từ nhiều loại vật liệu như nhôm, inox thông thường, nhựa… Trong khi đó, tay nắm cửa chống cháy được chế tạo từ các vật liệu có khả năng chịu nhiệt cao như thép đặc, inox 304 hoặc các hợp kim đặc biệt, đảm bảo không bị nóng chảy hoặc biến dạng ở nhiệt độ cao.
• Thiết kế: Tay nắm chống cháy thường có thiết kế đơn giản, chắc chắn, dễ cầm nắm và thao tác nhanh chóng. Chúng thường không có các chi tiết rườm rà có thể gây khó khăn khi sử dụng trong tình huống khẩn cấp. Một số tay nắm chống cháy còn được thiết kế dạng thanh ngang (panic bar) để dễ dàng đẩy mở cửa khi hoảng loạn.
• Khả năng chịu nhiệt: Đây là yếu tố khác biệt quan trọng nhất. Tay nắm thường không được kiểm định về khả năng chịu nhiệt, trong khi tay nắm cửa chống cháy phải vượt qua các thử nghiệm nghiêm ngặt về khả năng chịu lửa trong một khoảng thời gian tương ứng với cấp độ chống cháy của cửa (ví dụ: EI30, EI60, EI90).

Cấu tạo tay nắm cửa chống cháy

Cấu tạo cơ bản của một tay nắm cửa chống cháy thường bao gồm:

• Thân tay nắm: Phần chính để người dùng cầm nắm, được làm từ vật liệu chịu nhiệt.
• Ốp tay nắm (nếu có): Bảo vệ phần cơ khí bên trong và tăng tính thẩm mỹ, cũng được làm từ vật liệu chịu nhiệt.
• Trục tay nắm: Kết nối tay nắm với cơ cấu khóa bên trong, đảm bảo truyền lực để đóng mở chốt khóa.
• Vít và phụ kiện lắp đặt: Thường được làm từ thép cường độ cao, chịu được nhiệt độ cao.

Tùy thuộc vào thiết kế và chức năng cụ thể, tay nắm cửa chống cháy có thể có thêm các bộ phận khác như lò xo trợ lực, cơ cấu nhả khóa nhanh…

Các loại tay nắm cửa chống cháy phổ biến

Hiện nay có nhiều loại tay nắm cửa chống cháy khác nhau, phổ biến nhất bao gồm:

• Tay nắm chữ U: Dạng tay gạt ngang, dễ dàng thao tác, phù hợp với nhiều đối tượng người dùng, kể cả người già và trẻ em.

• Tay nắm tròn: Dạng núm tròn xoay, thường ít được ưa chuộng cho cửa thoát hiểm vì có thể khó cầm nắm và thao tác nhanh trong tình huống khẩn cấp.
• Tay nắm dạng thanh thoát hiểm: Thanh ngang dài được lắp đặt ở mặt trong của cửa thoát hiểm, chỉ cần đẩy nhẹ là có thể mở cửa nhanh chóng. Loại này đặc biệt quan trọng cho các khu vực có mật độ người cao.

• Tay nắm kéo: Dạng tay nắm thẳng hoặc cong, thường được sử dụng cho các cửa có tần suất đóng mở lớn hoặc cửa có cơ cấu khóa đặc biệt.

Tiêu chuẩn cần chú ý khi chọn tay nắm cửa chống cháy

Việc lựa chọn tay nắm cửa chống cháy phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho công trình. Dưới đây là những tiêu chuẩn cần chú ý:

• Khả năng chịu lửa: Tay nắm phải có khả năng chịu nhiệt tương ứng với cấp độ chống cháy của cửa (ví dụ: cửa EI60 thì tay nắm cũng phải chịu được nhiệt độ cao trong ít nhất 60 phút). Cần kiểm tra các chứng nhận kiểm định về khả năng chống cháy của sản phẩm.
• Vật liệu chế tạo: Ưu tiên các loại tay nắm được làm từ thép đặc hoặc inox 304, có độ bền cao và khả năng chịu nhiệt tốt. Tránh các loại tay nắm làm từ vật liệu dễ nóng chảy hoặc biến dạng.
• Thiết kế công thái học: Tay nắm phải dễ dàng cầm nắm và thao tác nhanh chóng trong mọi tình huống, kể cả khi tay bị ướt hoặc đeo găng tay.
• Độ bền cơ học: Tay nắm phải chịu được lực tác động lớn khi đóng mở cửa thường xuyên, đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp.
• Tính thẩm mỹ: Lựa chọn tay nắm có kiểu dáng và màu sắc phù hợp với thiết kế tổng thể của cửa và công trình.
• Thương hiệu uy tín: Ưu tiên lựa chọn sản phẩm từ các nhà sản xuất có uy tín, có chứng nhận chất lượng và chế độ bảo hành rõ ràng.
• Phù hợp với loại cửa: Chọn tay nắm có kích thước và cơ cấu lắp đặt phù hợp với loại cửa chống cháy đang sử dụng.

Kết luận

Tay nắm cửa chống cháy đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản khi có hỏa hoạn. Việc lựa chọn đúng loại tay nắm, đáp ứng các tiêu chuẩn, là một bước không thể bỏ qua trong việc xây dựng một hệ thống cửa chống cháy.