Khóa cửa chống cháy: Cấu tạo, phân loại và cách lắp đặt

Trong các công trình hiện đại, việc đảm bảo an toàn cháy nổ luôn được đặt lên hàng đầu. Một trong những yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu thiệt hại khi xảy ra sự cố là khóa cửa chống cháy. Không chỉ giúp bảo vệ tài sản, loại khóa này còn đóng vai trò sống còn trong việc đảm bảo tính mạng con người. Vậy khóa cửa chống cháy là gì? Có những loại nào? Nên chọn mua ra sao? Hãy cùng Sơn Việt tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Khóa cửa chống cháy là gì? Vai trò và ứng dụng

Khóa cửa chống cháy là loại khóa được thiết kế đặc biệt để chịu được nhiệt độ cao trong khoảng thời gian nhất định mà không bị biến dạng, mất chức năng hoặc gây ảnh hưởng đến khả năng đóng/mở cửa.

Vai trò của khóa cửa chống cháy

Khác với các loại khóa thông thường, khóa chống cháy giúp:

• Duy trì khả năng đóng kín cửa, ngăn lửa và khói lan sang khu vực khác.
• Tạo điều kiện cho người bên trong sơ tán an toàn.
• Bảo vệ tài sản và giảm thiểu thiệt hại về người và của.

Ứng dụng của khóa cửa chống cháy

Ứng dụng phổ biến: Loại khóa này thường được sử dụng tại chung cư, tòa nhà cao tầng, khách sạn, bệnh viện, trung tâm thương mại, nhà máy, kho hàng…

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của khóa cửa chống cháy

Cấu tạo cơ bản:

• Thân khóa: Là bộ phận chính, chịu lực và nhiệt.
• Lưỡi gà & chốt khóa: Được làm từ thép không gỉ, chống biến dạng khi nhiệt độ tăng cao.
• Tay nắm & lõi khóa: Có khả năng chịu nhiệt, không truyền nhiệt quá nhanh.
• Bộ cơ cấu thoát hiểm (panic exit): Giúp mở cửa nhanh chóng từ bên trong khi xảy ra sự cố.

Nguyên lý hoạt động:

Khi nhiệt độ môi trường vượt quá mức bình thường (thường trên 200°C), các thành phần của khóa vẫn giữ được cấu trúc và hoạt động bình thường trong một thời gian nhất định (60, 90, hoặc 120 phút), tạo điều kiện cho việc thoát hiểm và xử lý cháy nổ hiệu quả.

Các loại khóa cửa phổ biến hiện nay

Hiện nay, thị trường có rất nhiều loại khóa cửa, đáp ứng đa dạng nhu cầu từ đơn giản đến cao cấp. Dưới đây là những loại phổ biến nhất:

1. Khóa cơ truyền thống

• Là loại khóa phổ thông sử dụng chìa để đóng/mở.
• Có nhiều dạng: khóa tay nắm tròn, khóa tay gạt, khóa then chốt…
• Giá rẻ, dễ lắp đặt, phù hợp cho nhà ở thông thường.
• Nhược điểm: dễ bị sao chép chìa khóa, bảo mật thấp.

2. Khóa điện tử

• Dùng mật mã số để mở khóa, thay thế hoàn toàn chìa cơ.
• Tích hợp màn hình cảm ứng, cảnh báo khi nhập sai nhiều lần.
• Có thể kết hợp thêm thẻ từ, vân tay, bluetooth, Wi-Fi…
• Phù hợp với căn hộ cao cấp, văn phòng, khách sạn.
• Nhược điểm: cần nguồn điện, chi phí cao hơn khóa cơ.

3. Khóa vân tay

• Mở bằng dấu vân tay – tiện lợi, nhanh chóng, bảo mật cao.
• Một số dòng cao cấp tích hợp cả mật khẩu và chìa cơ dự phòng.
• Được ưa chuộng ở chung cư, biệt thự, văn phòng công ty.
• Khó bị hack, dễ quản lý người dùng.

4. Khóa thẻ từ

• Sử dụng thẻ từ (RFID) để mở cửa, thường thấy tại khách sạn.
• Quản lý truy cập dễ dàng, có thể cấp thẻ cho từng người.
• Có thể kết hợp với hệ thống kiểm soát ra vào.
• Nhược điểm: nếu mất thẻ phải thay mã hệ thống.

5. Khóa chống cháy (khóa cửa chịu nhiệt)

• Được thiết kế đặc biệt để hoạt động bình thường trong điều kiện cháy.
• Khả năng chịu lửa lên đến 60–120 phút.
• Có thể là khóa cơ, điện tử, vân tay hoặc thẻ từ – nhưng phải đạt tiêu chuẩn chống cháy như EI, UL, EN…
• Dùng cho cửa thoát hiểm, chung cư, khách sạn, nhà máy…

Hướng dẫn lắp đặt và bảo trì khóa cửa chống cháy

Các bước lắp đặt cơ bản:

• Đo và đánh dấu vị trí khóa: Đảm bảo vị trí tay nắm và ổ khóa nằm ở chiều cao tiêu chuẩn (thường từ 900–1100mm từ mặt sàn).
• Khoan lỗ lắp khóa: Dùng khoan đúng kích cỡ để khoét lỗ cho thân khóa, lõi khóa và tay nắm.
• Lắp thân khóa: Đặt thân khóa vào khoang đã khoét, cố định bằng vít.
• Lắp tay nắm và nắp che: Căn chỉnh đúng chiều, đảm bảo hoạt động trơn tru.
• Lắp lõi khóa và kiểm tra vận hành: Đảm bảo khóa hoạt động mượt, không kẹt, chốt ăn khớp.
• Hoàn thiện và kiểm tra lần cuối: Đóng mở thử nhiều lần để kiểm tra độ an toàn và chính xác.

Cách bảo trì:

• Vệ sinh ổ khóa: Dùng khăn mềm lau sạch bụi bẩn, tuyệt đối không đổ nước trực tiếp.
• Tra dầu chuyên dụng: Dùng dầu bôi trơn khô hoặc xịt chống gỉ cho lưỡi gà, chốt khóa (không dùng dầu máy thông thường).
• Kiểm tra pin (khóa điện tử/vân tay): Thay pin định kỳ 6–12 tháng/lần, hoặc khi có cảnh báo yếu.
• Siết lại vít, ốc lỏng: Tránh tình trạng tay nắm bị lỏng hoặc xô lệch sau thời gian sử dụng.

Một số câu hỏi thường gặp

Khóa cửa chống cháy có chống trộm không?
→ Có. Nhiều mẫu hiện nay tích hợp chức năng chống trộm thông minh như báo động khi bị cạy cửa hoặc nhập sai mã nhiều lần.

Có thể lắp thêm khóa chống cháy cho cửa gỗ/sắt không?
→ Hoàn toàn được. Tuy nhiên cần đảm bảo cửa cũng đạt tiêu chuẩn chống cháy thì mới phát huy hiệu quả.

Nên chọn khóa cửa chống cháy của hãng nào?
→ Một số thương hiệu nổi bật: Hafele (Đức), Yale (Mỹ), PHGLock (Úc), Samsung (Hàn Quốc).

Kết luận

Khóa cửa chống cháy là thiết bị không thể thiếu để đảm bảo an toàn trong các công trình hiện đại. Với khả năng chịu nhiệt tốt, bảo mật cao và đa dạng về chủng loại, người tiêu dùng có thể dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu. Đừng chờ đến khi xảy ra sự cố mới nghĩ đến việc trang bị – hãy đầu tư khóa cửa chống cháy ngay hôm nay để bảo vệ tính mạng và tài sản một cách chủ động!